(Cadn.com.vn) - Hạ viện Mỹ ngày 26-3 (giờ Việt Nam) thông qua ngân sách dự thảo, theo đó cắt giảm 5.500 tỷ USD chi tiêu trong vòng một thập kỷ tới, bãi bỏ luật sức khỏe y tế Obamacare và loại bỏ thâm hụt ngân sách liên bang trong 9 năm mà không tăng thuế.

Các kế hoạch chi tiết của đảng Cộng hòa cho năm tài chính 2016 được xem như là sự thỏa hiệp giữa phe tài chính bảo thủ của đảng, những người muốn giảm nợ bằng bất kỳ giá nào, và phe diều hâu kêu gọi gia tăng chi tiêu quân sự trong bối cảnh chủ nghĩa cực đoan gia tăng và tình trạng bất ổn trên toàn thế giới. Tranh luận nổ ra gay gắt tại Hạ viện về một số đề xuất ngân sách, trong đó có một vài lựa chọn thay thế của đảng Dân chủ và một số giải pháp có thể dẫn đến thâm hụt của phe diều hâu. Tuy nhiên, cuối cùng các bên đã cùng chịu nhường một bước.

Ngân sách do đảng Cộng hòa đề xuất được 228 phiếu thuận và 199 phiếu chống, trong đó tất cả các nghị sĩ Dân chủ bỏ phiếu chống. Theo đó, ngân sách này sẽ hạ mức thâm hụt ngân sách liên bang từ 2,8% GDP trong năm 2014 xuống 0% vào năm 2024.  Bên cạnh việc cắt giảm các chương trình y tế như Medicaid và các chương trình bảo hiểm cho trẻ em, cũng như bãi bỏ luật Obamacare, ngân sách cũng sẽ cắt đi 1.100 tỷ USD "từ các chương trình bắt buộc" khác như tem phiếu trợ cấp dinh dưỡng và học bổng Pell Grant cho sinh viên đại học.

Tuy nhiên, theo yêu sách của các nhân vật diều hâu cứng rắn, khoản ngân sách gần 3.800 tỷ USD cho năm 2016 sẽ dành ra thêm 20 tỷ USD cho chi tiêu quân sự. Phe tài chính bảo thủ thường lẩn tránh hợp tác với đảng Cộng hòa về các vấn đề pháp luật quan trọng khác. Nhưng nhiều nghị sĩ giờ đây vẫn nhất trí với ngân sách này, phần lớn vì muốn giải quyết nhanh chóng vấn đề đang gây đau đầu cho nước Mỹ.

Thượng viện dự kiến sẽ thông qua dự thảo ngân sách trong tuần này, trước khi Quốc hội bước vào kỳ nghỉ 2 tuần. Khả năng được thông qua là rất cao bởi phe Cộng hòa cũng đang kiểm soát Thượng viện, nhưng khó khăn sẽ rất nhiều. Việc thông qua một nghị quyết ngân sách như thế này là rất quan trọng cho đảng Cộng hòa, những người cam kết sẽ giảm bớt sự tắc nghẽn cho quốc gia. Tổng thống Obama đề xuất ngân sách kỷ lục 4.000 tỷ USD cho năm 2016 vào tháng 2-2015 bao gồm nhiều nội dung tăng chi tiêu và tăng thuế, trong đó chi gần 500 tỷ USD cho việc cải thiện cơ sở hạ tầng.

Nhưng rồi, đảng Cộng hòa đóng sầm cánh cửa của ông Obama, vốn được xem như là một bản dự thảo đầu tiên trong tuyên ngôn của đảng Dân chủ cho các chiến dịch tranh cử sắp tới.

Thanh Văn