(Cadn.com.vn) - Giới phân tích cho rằng, các nhà lãnh đạo của Afghanistan và Pakistan đang đưa mình vào con đường nguy hiểm khi cố gắng đàm phán với Taliban. Nhóm khủng bố này hiện chơi trò câu giờ, bằng cách giả vờ đàm phán, trong khi vẫn sử dụng quyền lực và ảnh hưởng để thực hiện các mục tiêu chính trị cũng như liên tiếp gây ra các vụ đánh bom liều chết.

Tiến trình hòa bình gây tranh cãi

Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai thừa nhận, ông đã tiếp xúc bí mật với Taliban trong vài tháng qua. Trong khi đó, ông đổ sự tức giận lên người Mỹ, bằng cách từ chối ký một hiệp ước an ninh trong đó đảm bảo sự hiện diện của quân đội Mỹ và NATO sau tháng 2-2014, khi tất cả các lực lượng phương Tây rút khỏi nước này, bất chấp việc Loya Jirga, hội đồng các trưởng lão quyền lực của Kabul và Quốc hội đã thông qua.

Hầu hết người dân Afghanistan muốn quân đội nước ngoài ở lại nhưng ông Karzai đưa ra lập trường khiêu khích về phía Mỹ, một phần là nhằm cố gắng thuyết phục Taliban rằng ông chống Nhà Trắng và không muốn quân đội nước này ở lại. Một trong những điều kiện của ông Karzai đưa ra để làm lành với Mỹ là Washington phải khởi động lại một cuộc đối thoại với Taliban, vốn bị nhóm chiến binh này phá hỏng 2 năm trước đây. Điều này phản ánh một sự thật rõ ràng, đàm phán với Taliban là chìa khóa cho mọi vấn đề. Và như thế, vị thế chính trị của Taliban được nâng cao. Trong khi đó, ông Karzai không có cách nào ngăn chặn các vụ giết người hàng loạt của Taliban.

Cho đến nay, có vẻ như Taliban đã dồn ông Karzai vào thế bị động, và giành chiến thắng trong trò chơi chính trị trên tất cả các mặt trận. Nhưng các cuộc đàm phán bí mật của ông Karzai không mang lại kết quả gì. Taliban không hề tỏ ra nhượng bộ.

Cả Tổng thống Hamid Karzai và Nawaz Sharif đều hy vọng vào các cuộc đàm phán hòa bình với Taliban. Ảnh: BBC

Tấn công quân sự

Tại Pakistan, Thủ tướng Nawaz Sharif hiện đưa ra một tiến trình hòa bình gây tranh cãi với Taliban.

Cho đến tuần trước, nhiều người vẫn ủng hộ những lợi ích trong việc hỗ trợ một cuộc tấn công quân sự chống lại Taliban, vốn thực hiện các cuộc tấn công giết chết hàng trăm binh sĩ và dân thường chỉ trong vài tháng qua. Công chúng trong nước, các phương tiện truyền thông, các đảng chính trị đối lập, các nước láng giềng của Pakistan và các đồng minh phương Tây... tất cả đều ủng hộ ý kiến hành động quân sự để khôi phục lại chủ quyền của nhà nước đối với các vùng đất cằn cỗi của Pakistan.

Đột nhiên, ông Sharif tuyên bố sẽ hội đàm với Taliban. Ông chọn một ủy ban gồm những người trung thành, và những người được coi là có cảm tình với Taliban, để bắt đầu cuộc đàm phán. Tuy nhiên, phía Taliban đề cử các lãnh đạo tôn giáo cực bảo thủ để đàm phán chứ không phải là nhà lãnh đạo của nhóm. Đây là động thái thông minh, cho phép Taliban có quyền bào chữa  bất kỳ trách nhiệm nào trong các cuộc đàm phán, vì họ không trực tiếp tham gia. Taliban cũng duy trì quyền phủ quyết trong ủy ban trung gian, luôn có thể đổ lỗi nếu có vấn đề xấu xảy ra. Thậm chí nhục nhã hơn, Islamabad giờ đây đang lên kế hoạch đàm phán với các nhóm cực đoan, vốn được coi là các nhóm khủng bố và chống nhà nước.

"Vẽ đường cho hươu chạy"

Quân đội Pakistan thất vọng sâu sắc trước sự thay đổi này nhưng họ cần một vỏ bọc chính trị từ chính phủ được bầu trước khi thực hiện cuộc tấn công thực sự.

Sau nhiều ngày tranh cãi, các đoàn đại biểu hai bên mới gặp nhau. Trong khi đó, Taliban vẫn duy trì danh sách dài và đẫm máu các cuộc tấn công.

Đã có hai vụ đánh bom tự sát liên tiếp trong một rạp chiếu phim và một nhà hàng ở Peshawar, giết chết 14 người và làm bị thương hơn 60 người, ngay cả khi hai bên đã gặp nhau. Quyết định tiếp cận Taliban của chính phủ ông Sharif cũng "vẽ đường" cho một loạt giáo sĩ Hồi giáo xuất hiện trên truyền hình và trên báo chí, kêu gọi thực hiện yêu cầu chính của Taliban - áp dụng luật Sharia (luật Hồi giáo) tại Pakistan.

Một số giáo sĩ nhấn mạnh, Sharia có thể được thực hiện mà không thay đổi hiến pháp. Ông Sharif đã mở "chiếc hộp Pandora", trao quyền cho lực lượng chống dân chủ tiếp cận các phương tiện truyền thông và dư luận. Những đối tượng ủng hộ Taliban cũng nhân cơ hội nhấn mạnh, chính phủ đầu tiên phải thực hiện luật Sharia thì sau đó mới đàm phán với Taliban.

Rõ ràng, chính phủ Palistan yếu kém và không chuẩn bị cho một chiến lược bao quát - bao gồm hành động quân sự, giành lại phần lãnh thổ bị mất, phát triển kinh tế và đàm phán. Taliban giờ đây xuất hiện và kiểm soát quá trình chính trị trong tương lai của toàn bộ đất nước.

An Bình

(Theo BBC)